Galician diversity and its teaching. Contributions from teaching Brazilian Portuguese to a minorized language

Authors

DOI:

https://doi.org/10.21814/diacritica.6167

Keywords:

Teaching, Galician language, Brazilian Portuguese, Mother tongues, Prejudice

Abstract

Through a brief analysis of issues affecting the teaching of Galician and Brazilian Portuguese, we will try to make a contribution to the treatment of linguistic variation and diversity in their teaching as mother languages. Galician is a language that is still in the process of being normalized – which from Haugen's perspective would be elaboration or implementation – and which in recent years has greatly improved its legal level within the Galician compulsory education system. Even so, we can see that normalization is still not really effective. In other side, Brazilian Portuguese suffers from a strong diglossia in relation to European Portuguese and its normative, which is what is actually taught in the Brazilian public education system. The thoughts we've outlined here on one language and another and their teaching can help us to avoid prejudices in Galician and Brazilian Portuguese lessons as mother languages and to move towards more democratic teaching. 

References

Amorós, C. (2024). Estandarización e desestandarización lingüística: perspectivas emerxentes á volta de vellas cuestión. In H. Monteagudo (Ed.), A estandarización das linguas da península Ibérica: procesos, problemas e novos horizontes (pp. 47–70). Consello da Cultura Galega.

Bagno, M. (2002). A inevitável travessia: da prescrição gramatical à educação linguística. In Marcos B. (Ed.), Língua materna: letramento, variação e ensino (pp. 13–84). Parábola.

Bagno, M. (2003). A norma oculta. Lingua & poder na sociedade brasileira. Parábola.

Bagno, M. (2011). O Português não procede do Latim: uma proposta de classificação das línguas derivadas do galego. Grial, Revista Galega de Cultura, 191, 34–39. Editorial Galaxia: https://editorialgalaxia.gal/revista-grial/

Bagno, M. (2015). Preconceito linguístico. Parábola.

Biondo, F., & Cardoso, M. (2024). Desafios contemporâneos na educação linguística: abordagem de fake news em livros didáticos. In P. G. Rocha, I. Soares & L. Machado (Eds.), Políticas linguísticas e ensino de línguas (pp. 152–174). Pimenta Cultural.

Bortoni-Ricardo, S. M. (2005). Nós cheguemu na escola, e agora? Sociolinguística & educação. Parábola.

Bortoni-Ricado, S. M. (2020). Educação em língua materna: a sociolinguística na sala de aula. Parábola.

Cameron, D. (1995). Verbal hygiene. Routledge.

Erlandson et al (1993). Doing Naturalistic Inquiry. A Guide to Methods. Sage.

Faraco, C. A. (2008). Norma culta brasileira: desatando alguns nós. Parábola.

Ferguson, C. A. (1959). Diglossia. Word, 15(2), 325–340. https://doi.org/10.1080/00437956.1959.11659702

Fernández, F., & Santamarina, A. (Eds.). (1999). Estudios de sociolingüística románica. Serviço de Publicações da Universidade de Santiago de Compostela.

Fernández, M., & Recalde, M. (2024). ‘The subversion of dialects’: changing attitudes towards rural carieties of Galician. Languages, 9(6), 204. https://doi.org/10.3390/languages9060204

Fishmann, J. (1967). Bilingualism with and without diglossia; diglossia with and without bilingualism. Journal of Social Issues, 23(2), 29–38. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1967.tb00573.x

Formoso, V. (2013). Do estigma á estima: Propostas para un novo discurso lingüístico. Edicións Xerais.

Formoso, V., Iglesias, A., & Rial, A. (2017). Percepción do alumnado galego ante as variedades dialectais propias e alleas. Verba, 44, 231–270. Universidade de Santiago de Compostela. https://doi.org/10.15304/verba.44.2947

Freitas Juvino, M. P. (2008). A represión lingüística en Galiza no século XX. Edicións Xerais.

Gal, S. (2018). Visions and revisions of minority languages. Santadardizatioin and its dilemmas. In C.C. Lane (Ed.), Standardizing minority languages. Competing ideologies of authority in the global periphery (pp. 222–242). Routledge.

Gómez, M. (2016). A imposición do galego. Grial, Revista Galega de Cultura, nº 210, pp. 136–141. Editorial Galaxia: https://editorialgalaxia.gal/revista-grial/

Gradín, M. (2024). A política lingüística da Xunta de Galicia aplicada na educación non universitaria galega no período 2007–2012: unha aproximación aos discursos e ás actitudes cara aos decretos 124/2007 e 79/2010 [Tese de doutoramento, Universidade de Vigo]. https://portalcientifico.uvigo.gal/documentos/684f0d90284c81791ba68294

Haugen, E. (2001). Dialeto, língua, nação. In M. Bagno (Ed.), Norma linguística. Edições Loyola.

Iglesias, A. (2003). Falar galego: ‘no veo por qué’. Edicións Xerais.

Iglesias, A. (2012). Actitudes e prexuízos lingüísticos en Galicia. A súa influencia nos usos. A letra miúda, Revista de sociolingüística, 1. Coordinadora Galega de Equipos de Normalización e Dinamización lingüística: https://consellodacultura.gal/fondos_documentais/web/coordinadoraendl/aletramiuda/index.php?art=art2_n1.html

Iglesias, A. (2013). “Eu falo castrapo”: actitudes dos adolescentes ante a mestura de linguas en Galicia. In M. C. Grugenberger, H. Monteagudo & G. Rei-Doval (Eds.), Contacto de linguas, hibrididade, cambio: contextos, procesos e consecuencias (pp. 169–189). Consello da Cultura Galega.

Iglesias, A. (2016). Castelanismos e galeguismos. A súa relación co estándar. Revista de lingüística galega, 8, 107–125. Instituto da Lingua Galega. https://doi.org/10.15304/elg.8.3074

Instituto Nacional de Estadística. (2021, 10 de outubro). Conocimiento y uso de lenguas, in Encuesta de Características Esenciales de la Población y las Viviendas. https://www.ine.es/prensa/ecepov_2021.pdf

Instituto Galego de Estatística. (2024, 10 de outubro). Coñecemento e uso do galego, in Enquisa Estrutural a Fogares (EFF) 2023. https://www.ige.gal/igebdt/esq.jsp?c=0206015001&ruta=verTabla.jsp?COD=2951&R=0[0:1];9912[n0]&C=1[0];2[all]&OP=1

Kabatek, J. (2000). Os falantes como lingüistas. Edicións Xerais.

Kato, M. (1993). Como, o que e por que escrever. In M. A. Kato & I. Roberts (Eds.), Português brasileiro: uma viagem diacrônica (pp. 223–262). Editora da Universidade de Campinas.

Lagares, X. C. (2012). Galego-portugués-brasileiro: os desafios de uma perspectiva histórica integrada. InX. C. Lagares &H. Monteagudo (Eds.), Galego e português brasileiro: história, variação e mudança (pp. 11–36). Editora da Universidade Federal Fluminense e Universidade de Santiago de Compostela.

Lagares, X. C., & Monteagudo, H. (Eds.). (2012). Galego e português brasileiro: história, variação e mudança. Editora da Universidade Federal Fluminense e Universidade de Santiago de Compostela.

Lorenzo-Suarez, A. (2005). Planificación lingüística de baixa intensidade: o caso galego. Cadernos de Lingua, 27, pp. 37–59.

Lucchesi, D. (2015). Língua e sociedade partidas: a polarização sociolinguística do Brasil. Contexto.

Luz, P. S. (2021, novembro 10). “Há crianças portuguesas que só falam brasileiro”. Diário de Notícias: https://www.dn.pt/arquivo/diario-de-noticias/ha-criancas-portuguesas-que-so-falam-brasileiro-14292845.html

Monteagudo, H. (2019). Política lingüística en Galicia: de la normalización sin conflicto al conflicto desnormalizador. In J. G. Latorre & F. N. Laín (Eds.), La normalización social de las lenguas minoritarias: experiencias y procedimientos para la salvaguarda de un patrimonio inmaterial (pp. 17–55). Prensas de la Universidad de Zaragoza.

Monteagudo, H. (2024a). O contacto galego-castelán: avatares do castrapo e a súa mutante significación sociolingüística. In F. C. del Olmo & X. Lagares (Eds.), Portuñhol ¿qué es? Como se faz? (pp. 178–206). Parábola.

Monteagudo, H. (2024b). A estandarización das linguas da Península Ibérica: procesos, problemas e novos horizontes. Consello da Cultura Galega.

Monteagudo, H., Loredo, X., & Grandío-Vázquez, G. (2024). Informe sobre a situación da lingua galega segundo os datos do Instituto Galego de Estatística de 2023. Análise da enquisa sobre coñecemento e uso do idioma galego (2023) e da evolución sociolingüística de Galicia (1992–2023). Real Academia Galega. https://doi.org/10.32766/rag.445

Moreno Cabrera, J. C. (2011). “Unifica, limpia y fija: la RAE y los mitos del nacionalismo español lingüístico”. In S. Senz & M. Alberte (Eds.), El dardo en la academia: esencia y vigencia de las academias de la lengua española (Vol. 1, pp. 157–314). Melusina.

Nós Diario (2023, febrero 15). “Mejillón busca amante para relación abierta”: críticas á campaña da Xunta, en castelán para promocionar os produtos do mar. https://www.nosdiario.gal/articulo/lingua/mejillon-busca-amante-relacion-abierta/20230215134323162412.html

Pérez, M. (2022). Ideoloxías lingüísticas na era dixital: comentarios sobre lingua galega en Tik Tok [Traballo de Fin de Grao, Universidade de Santiago de Compostela]. http://hdl.handle.net/10347/31090

Recalde, M. (2021). A gheada e o seseo: entre as ideoloxías da estandarización e as ideoloxías de resistencia [Tese de doutoramento, Universidade de Santiago de Compostela]. http://hdl.handle.net/10347/28961

Rodríguez, M. (2022). Lingua, poder e adolescencia. Edicións Xerais.

González, M. & Rodríguez, M. (2003). O galego segundo a mocidade: unha achega ás actitudes e discursos sociais baseado en técnicas experimentais e cualitativas. Real Academia Galega.

Soares, M. (2002). Português na escola. História de uma disciplina curricular. In Linguística da Norma (pp. 155–177). Edições Loyola.

Subačius, G. (2002). Two typs of standard language history in Europe. Res Balticae: miscellanea italiana di studi Baltistici, 8, pp. 131–151. https://www.lituanistika.lt/content/55842.

Tuten, D. N. (2021). Fragmentos de espéculo, estoria de España, eeneral estoria y libro de la Ochava Esfera, de Alfonso X (1255–1280). In J. Del Valle, D. Lauria, M. Oroño, &, D. Rojas (Eds.), Autorretrato de un idioma. Crestomatía glotopolítica del español. Editorial Lengua de Trapo.

Valles, M. S. (1999). Técnicas cualitativas de investigación social. Reflexión metodológica y práctica profesional. Editorial Síntesis.

Vázquez-Fernández, M. (2025). O desprazamento lingüístico e o suxeito neofalante: aproximación sociolingüística á entrada no contexto universitario [Tese de doutoramento, Universidade de Vigo]. https://www.investigo.biblioteca.uvigo.es/xmlui/handle/11093/9892

Venâncio, F. (2022). O portugués à descoberta do brasileiro. Guerra e Paz.

Vogl, U. (2012). Multilingualism in a standard language culture. In M. Hüning, U. Vogl & O. Moliner (Eds.), Standard languages and multilingualism in European history (pp. 1–42). John Benjamins Publishing Company.

Published

2025-10-21

How to Cite

González López, E. (2025). Galician diversity and its teaching. Contributions from teaching Brazilian Portuguese to a minorized language. Diacrítica, 39(2), 230–250. https://doi.org/10.21814/diacritica.6167