Podemos falar dunha Rosalía transmedial?

Rosalía de Castro na ficción audiovisual e as súas marcas de identidade

Autores

  • Iolanda Ogando Universidad de Extremadura

DOI:

https://doi.org/10.21814/2i.2530

Palavras-chave:

Rosalía de Castro, Contou Rosalía, Audiovisual galego

Resumo

Rosalía de Castro, cerne do canon literario galego, coñeceu unha fortuna moi irregular na súa transmutación de figura autoral en símbolo, pois sendo unha efixie cultural indiscutida, a súa centralidade implicaría o apagamento de moitas das súas actitudes e conviccións. Este contraste entre recoñecemento e descoñecemento reproduciuse en moitos ámbitos, entre eles o audiovisual, sector no que o proceso de construción da imaxe da escritora ocupa un lugar significativo, pero tamén xorde marcado polas contradicións detectábeis nos outros campos.

Por esta razón, cremos que reexaminar a pasaxe do relato vital e literario de Rosalía ao audiovisual, sexa desde o terreo dos estudos cinematográficos, sexa desde os estudos literarios, e máis concretamente desde as achegas das narrativas transmediais, poden proporcionar máis luz no arduo proceso de configuración do símbolo rosaliano e, con el, de toda a cultura.

Con esa perspectiva, no presente traballo estudamos a transmediación rosaliana realizada na miniserie Contou Rosalía (2018), con especial atención ao tratamento dado á imaxe de Rosalía no telefilme e nos documentos audiovisuais xerados ao redor do mesmo, e a súa relevancia na conformación da identidade galega.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Referências

Abuín, A. (2019). Bucles no tan extraños: espectrografías shakespearianas en el universo GIF. In D. Sánchez-Mesa Martínez (Ed), Narrativas transmediales. Las metamorfosis del relato en los nuevos medios digitales (pp. 85-105). Barcelona: Gedisa.

Alonso Nogueira, A. (1999). A invención do escritor nacional. Rosalía de Castro: a poeta e a súa patria. In R. Álvarez & D. Vilavedra (Eds), Cinguidos por unha arela común. Homenaxe ó profesor Xesús Alonso Montero. Tomo II. Literatura (pp. 41-64). Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.

Baetens, J. (2019). Mundos narrativos de ficción y no ficción. Apuntes sobre las narrativas transmediales en cómics y fotonovelas periodísticos. In D. Sánchez-Mesa Martínez (Ed), Narrativas transmediales. Las metamorfosis del relato en los nuevos medios digitales (pp. 263-275). Barcelona: Gedisa.

Cabo Aseguinolaza, F. (2019). Memoria, (pos)lugar y biopoder en un thriller literario: “A memoria da choiva”, de Pedro Feijoo. In H. González Fernández, A. Calderón Puerta, D. Jarzombkowska & K. Moszczyńska-Dürst (Eds), Memoria encarnada, género y silencios en España y América Latina. Siglo XXI (pp. 145-172). Sevilla: Instituto de Estudios Ibéricos e Iberoamericanos de la Universidad de Varsovia / Padilla Libros.

Castro, R. de (1993). Obras completas. 2 vols. Madrid: Turner Libros.

Castro de Paz, J. L. & Nogueira, X. (2018). Cinema nacional-popular: de Fendetestas até A Esmorga. In M. Ledo Andión (Ed), Para unha historia do cinema en lingua galega. Marcas na paisaxe (pp. 159-213). Vigo: Galaxia.

Ceballos, Z. (prod. & dir.) (2018, 05-16). Rosalía de Castro [documental]. Recuperado de http://www.crtvg.es/tvg/a-carta/rosalia-de-castro-2

Ceballos, Z. (prod. & dir.) & Veiga, R. (gui.) (2018). Contou Rosalía. [telefilme].

García Martínez, E. C. (1985). Historia del cine en Galicia (1896-1984). A Coruña: La Voz de Galicia.

García Negro, P. (2008). Rosalía de Castro: a inauguradora da modernidade galega. Madrygal. Revista de Estudios Gallegos, 11, 133 - 136.

García Negro, P. (2014). O paradigma autorial de Rosalía de Castro: unha denominación de orixe. In R. Álvarez, A. Angueira, M. C. Rábade & D. Vilavedra (Coords), Rosalía de Castro no século XXI. Unha nova ollada (pp. 263-282). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.

González Fernández, H. & Rábade Villar, M. do C. (2012). Una rueca en los brazos de un atleta. In H. González Fernández & M. do C. Rábade Villar (Eds), Canon e subversión. La obra narrativa de Rosalía de Castro (pp. 9-24). Barcelona: Centre Done i Literatura / Icaria Editorial.

Lama López, M. X. (2017). Rosalía de Castro. Cantos de independencia e liberdade. 1837-1863. Vigo: Galaxia.

Leerssen, J. (1991). Mimesis and stereotype. In National Identity – Symbol and Representations. Yearbook of European Studies 4 (pp. 165-175). Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

Leerssen, J. (2007). Imagology: history and method. In M. Beller & J. Leerssen (Eds), Imagology. The cultural construction and literary representation of national characters (pp. 17-32). Amsterdam / New York: Rodopi.Ledo Andión, M. (2018). O amador no cinema militante. In M. Ledo Andión (Ed), Para unha historia do cinema en lingua galega. Marcas na paisaxe (pp. 81-105). Vigo: Galaxia.

López, A. & Pociña, A. (1991). Rosalía de Castro. Documentación biográfica y bibliografía crítica (1837-1990). 3 vols. A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza, Conde de Fenosa.

López Sández, M. (2008). A importancia dos fenómenos de recepción para o impacto social do texto literario. Dous casos paradigmáticos da literatura galega: Rosalía de Castro e Otero Pedrayo, Líquids, 2 (ene-jun), s/p.

Luca de Tena, C. (dir) & Muñiz, C. (1968). Novela. Rosalía de Castro [serie de TVE]. Recuperado de http://www.rtve.es/alacarta/videos/rosalia-de-castro/rosalia-castro-capitulo-1/5453374/

Miguélez-Carballeira, H. (2013). Galicia, a Sentimental Nation. Gender, Culture and Politics. Cardiff: University of Wales Press.

Núñez-Sabarís, X. (2019). Relecturas posmodernas del Quijote en Breaking Bad. Cultura de masas y democratización estética en la ficción serial”, Ogigia. Revista electrónica de estudios hispánicos 26, 53-71. https://doi.org/10.24197/ogigia/26.2019.53-71

Pardo Amado, D. (2009). Rosalía de Castro. A luz da ousadía. Ames: Edicións Laiovento.

Peña Ardid, C. (2013). Rosalía de Castro en el cine y la televisión. Video-filmografía. In L. Romero Tobar (Ed), Temas literarios hispánicos (91-93). Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza.

Pereira Bueno, F. (2014). Rosalía de Castro. Imaxe e realidade. Vigo: Galaxia.

Rábade Villar, M. do C. (2011). Fogar impronunciable. Poesía e pantasma. Vigo: Galaxia.

Rajewsky, I. O. (2005). Intermediality, Intertextuality, and Remediation: A Literary Perspective on Intermediality. Intermedialités, 6, 43-64.

Rosendo Sánchez, N. & Sánchez-Mesa Martínez , D. (2019). Adaptación y transmedialidad: crítica de una oposición agotada. Pasavento. Revista de Estudios Hispánicos, VII (2), 335-352.

[s/a] (2017, 06-02). Comeza a rodaxe para TVG da primeira ficción inspirada na vida de Rosalía de Castro. CRTVG Viva. Recuperado de http://www.crtvg.es/crtvg/noticias-corporativas/comeza-a-rodaxe-para-tvg-da-primeira-ficcion-inspirada-na-vida-de-rosalia-de-castro

[s/a] (2018, 05-11). Televisión de Galicia presenta "Contou Rosalía", o primeiro filme sobre Rosalía de Castro. CRTVG Viva. Recuperado de http://www.crtvg.es/crtvg/noticias-corporativas/a-television-de-galicia-presenta-hoxe-contou-rosalia-o-primeiro-filme-sobre-rosalia-de-castro

[s/a] (2017-2019). Contou Rosalía [páxina do Facebook]. Recuperado de https://www.facebook.com/contourosalia/

[s/a] (2018, 05-16). As redes sociais da TVG, pendentes da estrea de ‘Contou Rosalía’ na Televisión de Galicia. Telexornal serán. Recuperado de http://www.crtvg.es/informativos/as-redes-sociais-da-tvg-pendentes-da-estrea-de-contou-rosalia-na-television-de-galicia-3769231

[s/a] (2018, 05-12). A TVG estrea "Contou Rosalía", o primeiro biopic de Rosalía de Castro. A Revista Fin de Semana. Recuperado de http://www.crtvg.es/informativos/a-tvg-estrea-contou-rosalia-o-primeiro-biopic-de-rosalia-de-castro-3764303

[s/dir.] (2018, 05-11). 'Contou Rosalía', a primeira película sobre a sua vida, reflexa a sua etapa de moza en Madrid. Telexornal Mediodía. Recuperado de http://www.crtvg.es/informativos/contou-rosalia-a-primeira-pelicula-sobre-a-sua-vida-reflexa-a-sua-etapa-de-moza-en-madrid-3762285

[s/dir.] (2018, 05-14). Zaza Ceballos e Melania Cruz presentan 'Contou Rosalía'. ZizZag Diario. Recuperado de http://www.crtvg.es/informativos/zaza-ceballos-e-melania-cruz-presentan-contou-rosalia-3765413

Salgado, D. (2018). Zaza Ceballos: “Preocupábame se o guión de ‘Contou Rosalía’ era demasiado atrevido para a televisión”. Sermos Galiza, 300 (14 de xuño), 2-3.

Sánchez-Mesa Martínez, D. (2019). Introducción. Narrativas transmediales: oscilaciones entre la teoría y la creación transmedial. In D. Sánchez-Mesa Martínez (Ed), Narrativas transmediales. Las metamorfosis del relato en los nuevos medios digitales (pp. 11-32). Barcelona: Gedisa.

Sánchez Mesa, D. & Baetens, J. (2017). La literatura en expansión. Intermedialidad y transmedialidad en el cruce entre la Literatura Comparada, los Estudios Culturales y los New Media Studies. Tropelías. Revista de Teoría de la Literatura y Literatura Comparada, 6-27. - https://doi.org/10.26754/ojs_tropelias/tropelias.2017271536

Veiga Rouriz, R. (2018). Contou Rosalía. Guión cinematográfico do filme para TV. Follas Novas. Revista de estudios rosalianos, 3, 130-183.

Vilavedra, D. Rosalía de Castro: Escribir desde la(s) frontera(s). In H. González Fernández & M. do C. Rábade Villar (Eds), Canon e subversión. La obra narrativa de Rosalía de Castro (pp. 45-60). Barcelona: Centre Done i Literatura / Icaria Editorial.

Downloads

Publicado

2020-06-29

Como Citar

Ogando, I. (2020). Podemos falar dunha Rosalía transmedial? Rosalía de Castro na ficción audiovisual e as súas marcas de identidade. Revista 2i: Estudos De Identidade E Intermedialidade, 2(1), 77–90. https://doi.org/10.21814/2i.2530